Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

OPIS SEKCJI - IV KONGRES EUROPEISTYKI

dr Wojciech Burek - w.burek@uj.edu.pl

Celem sekcji będzie podjęcie dyskusji na temat aktualnych wyzwań i problemów Unii Europejskiej ujmowanych z perspektywy prawnej. Traktaty unijne oraz przyjmowane w ramach tej organizacji akty prawne nie tylko wyznaczają ramy prawne dla funkcjonowania tej organizacji międzynarodowej, ale zmieniają również rzeczywistość prawną państw członkowskich. W konsekwencji wchodzą w ciągłe interakcje z systemami prawa krajowego państw członkowskich. To nigdy nie była całkowicie harmonijna relacja, jednak aktualnie – w tym w związku z decyzjami podejmowanymi przez aktualną większość rządową w Polsce oraz całkowicie jej podporządkowany Trybunał Konstytucyjny – jest wyjątkowa napięta. W konsekwencji zakładamy, że co najmniej część wystąpień będzie dotyczyła kryzysu rządów prawa w niektórych z państw członkowskich oraz podważanie zasady pierwszeństwa prawa UE. Nie zamykamy się jednak tylko na te zagadnienia.

Mając na uwadze aktualne sytuację polityczną i prawną zachęcamy również do zgłoszenia referatów dotyczących m.in. następujących zagadnień:

  • aspekty prawne sankcji nakładanych w ramach unijnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa; 
  • prawne aspekty ochrony granic zewnętrznych Unii Europejskiej oraz reforma unijnej polityki azylowej i migracyjnej; 
  • prawo UE wobec zmian klimatu; 
  • ochrona danych osobowych w UE; 
  • rozwój sztucznej inteligencji a prawo UE; 
  • Akt o rynkach cyfrowych i inne unijne regulacje dotyczące gospodarki i społeczeństwa cyfrowego; 
  • przystąpienie UE do Konwencji Stambulskiej i inne działania UE w obszarze przeciwdziałania i zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej; 
  • nowe i planowane regulacje unijne z obszaru przeciwdziałania dyskryminacji (m.in. dyrektywa dotycząca kwot płci w zarządach spółek giełdowych, projekt dyrektywy dotyczącej przejrzystości/jawności w systemach wynagradzania);
  • prawne aspekty kryzysów i wyzwań stojących przed organami i instytucjami UE (m.in. afera korupcyjna i nieprawidłowości w rozliczaniu kosztów podróży w Parlamencie Europejskim, wybór nowych sędziów i rzeczników generalnych w Trybunale Sprawiedliwości UE, zarzuty naruszania praw człowieka przez pracowników FRONTEX). 

prof. dr hab. Artur Gruszczak - artur.gruszczak@uj.edu.pl
dr hab. Piotr Bajor, prof. UJ - piotr.bajor@uj.edu.pl

Rosyjska zbrojna napaść na Ukrainę 24 lutego 2022 r. spowodowała wstrząs w globalnym systemie bezpieczeństwa, który mocno odczuła Unia Europejska jako organizacja sąsiadująca z agresorem i jego ofiarą. Atak sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej wywołał uzasadnione obawy o stan bezpieczeństwa w UE, zwłaszcza w państwach członkowskich graniczących z Ukrainą. Jednocześnie wzbudził szczególny niepokój w kontekście bezpieczeństwa europejskiego i globalnego, gdyż podważył zasady porządku międzynarodowego podzielane przez UE i państwa Zachodu. Stawia to Unię Europejską jako wspólnotę bezpieczeństwa w nowej sytuacji: jej „miękka siła” oparta na „potędze normatywnej” traci wiarygodność w obliczu agresywnej, konfrontacyjnej i barbarzyńskiej polityki Moskwy. Trzeba zatem postawić zasadnicze pytanie o nowy kształt strategii i polityki bezpieczeństwa UE oraz warunki, w jakich miałby się formować. Mając na względzie ograniczenia, słabości i zatory decyzyjne w polityce bezpieczeństwa UE (zarówno w wymiarze zewętrznym, związanym z WPBiO, jak i wewnętrznym), zasadnym jest podjęcie debaty nad potencjałem UE jako wspólnoty bezpieczeństwa oraz praktycznymi możliwościami jej działań w oparciu o synergie tworzone przez państwa członkowskie przy udziale odpowiednich instytucji i organów UE.

Wymiar bezpieczeństwa w polityce UE nabiera w ostatnich latach na znaczeniu, a jego wpływ na proces integracji europejskiej nie budzi wątpliwości. Wybuch wojny w Ukrainie przyspieszył procesy toczące się w stosunkowo wolnym tempie od wielu lat, a jednocześnie uruchomił nowe inicjatywy i działania. Kompas Strategiczny, Europejski Instrument na rzecz Pokoju, program innowacji w dziedzinie obronności to przykłady, które wytyczają kierunku rozwoju polityki bezpieczeństwa UE w kontekście wojny w Ukrainie, a także w odniesieniu do innych zagrożeń utrzymujących się od wielu lat.

Sekcja poświęcona bezpieczeństwu Unii Europejskiej otwiera pole do podjęcia kluczowych kwestii, które nurtują badaczy współczesnego bezpieczeństwa i skłaniają do aktywnego poszukiwania nowych formuł poznawczych, badających i wyjaśniających złożone procesy między- i ponadnarodowe zachodzące w Unii Europejskiej oraz jej otoczeniu. Wojna w Ukrainie jest katalizatorem nowych, nierzadko ortodoksyjnych postaw badawczych, skutkujących nietuzinkowymi propozycjami analizy i interpretacji aspektów bezpieczeństwa europejskiego w wymiarze metodologiczym, teoretycznym i empirycznym. Tragiczne wydarzenia na wschodzie Europy skłaniają do pogłębionego namysłu nad znaczeniem integracji europejskiej dla wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego państw oraz konsolidacji Unii Europejskiej jako ponadnarodowej przestrzeni bezpieczeństwa i obrony. Sekcja tematyczna obejmować więc będzie kilka kluczowych procesów, kształtujących współczesny wymiar bezpieczeństwa europejskiego, z których kluczowa jest agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, która zmieniła dotychczasowy porządek międzynarodowy i ład geopolityczny. Jej skutki odnoszą się do wielu wymiarów i procesów bezpieczeństwa europejskiego, w związku z czym konsekwencje ataku Rosji na Ukrainę będą jednym z wiodących tematów paneli tematycznych. Integralną częścią zakresu merytorycznego sekcji są również zagadnienia dotyczące polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państw europejskich, aktywności Unii Europejskiej oraz Sojuszu Północnoatlantyckiego w tym wymiarze, jak również szeroko rozumianych wyzwań i zagrożeń dla bezpieczeństwa europejskiego.

Zagadnienia, które mogą być podjęte w dyskusjach panelowych są następujące:

  • Unia Europejska jako wspólnota bezpieczeństwa – wnioski z wojny w Ukrainie,
  • Rola NATO w systemie bezpieczeństwa europejskiego i euroatlantyckiego,
  • Wspólna polityka bezpieczeństwa i obrony UE: od zarządzania kryzysami do aktywnego odstraszania,
  • Kompas Strategiczny – czy to właściwa odpowiedź na współczesne zagrożenia i wyzwania?,
  • „Twarda siła” Unii Europejskiej – pobożne życzenie czy strategiczny projekt?,
  • Świadomość sytuacyjna i rola współpracy wywiadowczej w UE,
  • Uwarunkowania i skutki agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę,
  • Pomoc wojskowa UE dla Ukrainy,
  • Sekurytyzacja wschodniego sąsiedztwa,
  • Bezpieczeństwo i solidarność energetyczna UE – czas próby,
  • Rosyjska dezinformacja i „aktywne środki” jako ustawiczne zagrożenia stabilności w UE,
  • Zarządzanie granicami zewnętrznymi UE w obliczu napięć i konfliktów w krajach ościennych,
  • Bałkany Zachodnie jako sprawdzian wiarygodności UE w stabilizowaniu sytuacji w jej sąsiedztwie,
  • Ewolucja polityki bezpieczeństwa państw europejskich,
  • Nowe formy wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa w Europie,
  • Europa wobec globalnych wyzwań bezpieczeństwa.

dr hab. Marek Świstak, prof. UJ - marek.swistak@uj.edu.pl

Sekcja tematyczna poświęcona jest wybranym politykom Unii Europejskiej, ich konsekwencjom dla Polski i innych państw członkowskich w kontekście obserwowanych zjawisk kryzysowych. Biorąc pod uwagę znaczenie tych polityk w nowoczesnych państwach demokratycznych, unii gospodarczej można stwierdzić, iż stanowią one kluczowe zagadnienia integracji europejskiej. Motywem przewodnim sekcji jest refleksja nad rozwojem w różnych aspektach m.in.: ekonomicznym, politycznym, społecznym, przestrzennym. W ramach sekcji planuje się namysł nad procesem kształtowania i efektami polityk mających wpływ na rozwój tak UE, państw członkowskich jak i poszczególnych regionów. Są to polityki, które nie tylko angażują poszczególne unijne instytucje, ale także znaczącą część unijnego budżetu. Zakłada się, iż sekcja tematyczna będzie dotyczyć aktywności UE oraz państw członkowskich w obszarach:

  • spójności,
  • konkurencyjności
  • innowacyjności,
  • rynku pracy,
  • ochrony środowiska naturalnego,
  • rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich.

Oczekuje się, iż panele jak również wystąpienia zostaną poświęcone różnorodności stosowanych instrumentów, sposobom ich kształtowania, a przede wszystkim efektom podejmowanych działań. Nie mniej istotna jest także identyfikacja roli jaką pełnią poszczególni aktorzy w formułowaniu, podejmowaniu decyzji, wdrażaniu działań w wyżej wymienionych obszarach.

prof. dr hab. Zdzisław Mach - zdzislaw.mach@uj.edu.pl
dr Łucja Piekarska - lucja.piekarska@uj.edu.pl

We współczesnych debatach o tożsamości europejskiej coraz większą rolę odgrywa dziedzictwo, które będąc wciąż definiowane na nowo pozostaje istotna częścią dyskursu publicznego, a także ważnym tematem badawczym. Wydaje się, że zwłaszcza konstruowanie wspólnych ram pamięci i upamiętnienie wydarzeń, których interpretacje są konfliktowe mają znaczący wpływ na rozwój projektu europejskiego.

Do udziału w tej sekcji zapraszamy osoby i zespoły pragnące zaprezentować badania różnych aspektów europejskiego dziedzictwa kulturowego w związku z procesami konstruowania tożsamości. Mogą to być badania różnych poziomów i aspektów dziedzictwa i tożsamości: lokalnych, miejskich, narodowych, regionalnych, europejskiego, a także podejmowane z różnych dyscyplinarnych i interdyscyplinarnych perspektyw teoretycznych i metodologicznych.

Zgłoszenia paneli i referatów powinny dotyczyć następującej problematyki:

  • Różnorodność dziedzictwa europejskiego;
  • trudne dziedzictwo i jego interpretacje, także w kontekście konfliktów społecznych;
  • demokracja i dziedzictwo, demokratyzacja dziedzictwa, dziedzictwo i uczestnictwo, reprezentacja dziedzictwa;
  • dziedzictwo grup mniejszościowych;
  • dziedzictwo po-migracyjne.

dr hab. Krzysztof Koźbiał, prof. UJ - krzysztof.kozbial@uj.edu.pl
dr Mirosław Natanek - m.natanek@uj.edu.pl

Sekcja tematyczna poświęcona współczesnym wyzwaniom w Europie Środkowej będzie skupiała się wokół szeroko rozumianego regionu Centralnej Europy, tj. nie tylko państw Grupy Wyszehradzkiej, ale także państw niemieckojęzycznych, państw nadbałtyckich, państw pojugosłowańskich oraz Ukrainy. Sekcja jest otwarta dla badawczy chcących przedstawić przede wszystkim zagadnienia dotyczące polityki zagranicznej i wewnętrznej wskazanej grupy państw. Istotne są przede wszystkim zagadnienia lokujące się w dyscyplinie: nauk o polityce i administracji, nauk socjologicznych, stosunków międzynarodowych, historii, nauk prawnych, nauki o bezpieczeństwie, nauki o komunikacji społecznej i mediach. Mile widziane są problemy aktualne, wskazujące na to, jak państwa regionu reagują na wyzwania i kryzysy o charakterze międzynarodowym, w tym na agresję Rosji na Ukrainę, pandemię koronawirusa i wyjście z niej a także przyszłość UE. Istotnym czynnikiem – ważnym w analizie poszczególnych państw regionu – będą także wewnętrzne wyzwania polityczne (wybory, zmiany społeczne, przyjęcie uchodźców z Ukrainy)

Zachęcamy do przesyłania prezentacji i paneli, które będą rozważać następujące kwestie.

  • Państwa Europy Środkowej wobec agresji Rosji na Ukrainę,
  • Środkowoeuropejskie formy współpracy regionalnej
  • Państwa Europy Środkowej w okresie pandemii CoVid-19
  • Polityka zagraniczna i wewnętrzna państwa regionu środkowoeuropejskiego
  • Państwa Europy Środkowej wobec dalszej integracji w Unii Europejskiej
  • Europa Środkowa wobec wyzwań związanych z rozszerzeniem Unii Europejskiej w kierunku bałkańskim
  • Państwa pojugosłowiańskie wobec wyzwań i kryzysów europejskich

dr hab. Kinga Gajda - kinga.gajda@uj.edu.pl
dr hab. Marcin Rebes - marcin.rebes@uj.edu.pl

Celem sekcji jest omówienie ważnych problemów Europejczyków i stosunku obywateli Europy do zmian zachodzących w społeczeństwach przez pryzmat szeroko rozumianej kultury i filozofii. Te dwie dyscyplin nauk humanistycznych dostarczają narzędzi do analizy podstawy zmian i ich wpływu na odbiór świata i relacji międzyludzki. Pozwalają na zastanowienie się, gdzie Europejczycy dostrzegają zmiany a gdzie wskazują na pewne status quo. Umożliwiają podjęcie tematu obaw, lęków przed zmianami, które objawiają się w szeroko podjętej kulturze  na poziomie lokalnym, narodowym i europejskim.

Celem sekcji jest rozważania, diagnozowanie i osądzanie tego, w jaki sposób zmiany są wynikiem ideologizacji i propagandy, jak reagują na cenzurę. Zastanowienie się, na ile zmiany dyktowane są modą, przewartościowaniem dotychczasowego sposobu myślenia, a na ile odpowiedzią na nowy porządek natury. Zapraszamy do dyskusji na temat zmiennego procesu kształtowania tożsamości na poziomie lokalnym, narodowym i europejskim a także dynamicznego podejścia do pamięci i polityki pamięci.

Sekcja zatytułowana Europa w obliczu zmian to przestrzeń do zaprezentowania badań na temat kultury rozumianej jako przestrzeń dyskusji oraz wypowiedzi artystycznej, literackiej, teatralnej, muzealnej, ale również jako przestrzeń polityki kulturalnej i przestrzeń mająca na celu promocję postaw europejskich.

Do zgłaszania paneli i referatów zapraszamy specjalistów reprezentujących dziedziny humanistyczne i społeczne, interesujących się filozofią, literaturą, teatrem, sztuką, muzeum, kwestiami genderowymi i feministycznymi. Poniżej podajemy przykładowe zagadnienia, które mogą być poruszone, ale nie jest to zamknięta lista. Zachęcamy do jej uzupełniania

Tematy, które będą nas interesować, to m.in.:

  • Kulturowe i filozoficzne postawy wobec tolerancji i pluralizmu a także rola kultury (w tym filozofii) w kreowaniu postaw europejskich, tj. tolerancja, otwartość, demokracja
  • Kultura jako narzędzie diagnozy i oceny współczesności
  • Zjawisko zmian i ich pojmowanie przez współczesnego Europejczyka

Integracja i dezintegracja jako odpowiedź na zjawisko zmian

  • Tożsamość i wielokulturowość z perspektywy dialogu społecznego i kulturowego.
  • Zmiany, obawy i lęki przez pryzmat badań antropologicznych i kulturowych
  • Sprzeciw i dezaprobata wobec zmieniającego się świata - inspiracja czy monotonia?  
  • Dialektyka i dialog przez pryzmat kulturowy i filozoficzny
  • Filozofia polityczna wobec zmian.
  • Kryzys imigracyjny widziany z perspektywy kulturowej i filozoficznej
  • Sztuka jako element dialogu międzykulturowego, integracji kulturowej oraz edukacji o międzykulturowości
  • Sztuka i kultura jako narzędzie budowania europejskich wspólnot kulturowych
  • Działania w kulturze i sztuce na rzecz wzmocnienia spójności społecznej w sytuacji różnorodności kulturowej
  • Rola kultury w kształtowaniu procesów pamięci europejskiej – zmiana a status quo – rozważania na temat dziedzictwa

dr hab. Magdalena Góra, prof. UJ - mm.gora@uj.edu.pl

Celem sekcji jest przedyskutowanie wieloaspektowego problemu przemian demokracji liberalnych w Europie w kontekście nieustających kryzysów nawiedzających kontynent: of kryzysu ekonomicznego 2008 roku, przez kryzysy migracyjne, zmiany klimatyczne, destabilizację relacji w najbliższym sąsiedztwie, Brexit, pandemię Covid-19 aż po agresję Rosji przeciwko Ukrainie.

Liberalne demokracje w dzisiejszym świecie są bardziej kruche i podatne na kryzysy. Przyczyniają się do tego zmiany społeczne i polityczne, a także rewolucja technologiczna wpływająca zarówno na funkcjonowanie społeczeństw, jak i na stosunki międzynarodowe. Ponadto niestabilny system międzynarodowy i wzrost znaczenia podmiotów autorytarnych dodatkowo osłabiają liberalną demokrację w wielu częściach świata. W stabilnych systemach demokratycznych rośnie polaryzacja społeczna, rosnące nierówności ekonomiczne i społeczne osłabiają funkcjonowanie instytucji, rośnie kontestacja demokratycznej reprezentacji i redystrybucji, a obywatele tracą zaufanie do elit politycznych i tradycyjnych instytucji państwa konstytucyjnego. W efekcie, rośnie poparcie dla ruchów radykalnych obiecujących reformę systemów demokratycznych, często prowadząc do dalszej destabilizacji systemów demokratycznych. W tym kontekście ogłaszano zmierzch demokracji liberalnej (Appelbaum 2020), jej umieranie (Levitsky, Ziblatt 2018) czy jej kryzys (Castells 2018), by wymienić tylko kilka propozycji. Wielowymiarowe kryzysy związane z wojnami, zmianami klimatu, pandemią, migracjami, rosnącymi nierównościami i globalizacją stanowią wyzwanie dla współczesnych państw i organizacji międzynarodowych oraz pogłębiają kryzys demokracji na całym świecie. W Europie, demokracja jest zakorzeniona w państwach narodowych, ale funkcjonuje także na poziomie Unii Europejskiej. Także na poziomie ponadnarodowym widoczne są efekty kryzysu demokracji.

Zachęcamy do przesyłania prezentacji i paneli, które będą rozważać następujące kwestie.

  • Diagnoza różnych aspektów kryzysu demokracji w państwach europejskich i na poziomie ponadnarodowym.
  • Kryzys takich instytucji przedstawicielskich jak parlamenty i Parlament Europejski.
  • Dynamika zmian instytucji pośredniczących w systemach przedstawicielskich jak partie polityczne i media ze szczególnym uwzględnieniem roli mediów społecznościowych i nowych technologii.
  • Praktyki demokratyczne i ich ulepszane, jaka jest rola innowacji uczestniczących i deliberatywnych w przeciwdziałaniu erozji norm demokratycznych na poziomie narodowym i UE ze szczególnym uwzględnieniem Konferencji o Przyszłości Europy.
  • Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2024 roku.

 

Sekcja jest współorganizowana przez projekt flagowy Future Democracy Lab finansowany przez Inicjatywę Doskonałości na Uniwersytecie Jagiellońskim.

dr hab. Jan Brzozowski, prof. UJ - jan.brzozowski@uj.edu.pl
dr hab. Dariusz Niedźwiedzki, prof. UJ - dariusz.niedzwiedzki@uj.edu.pl

Europa jest jednym z regionów świata stanowiących cel przestrzennych ruchów ludności. Dotyczy to zarówno migracji ekonomicznych związanych z chęcią poprawy sytuacji materialnej jak i uchodźczych zachodzących w efekcie katastrof naturalnych (trzęsienia ziemi, zmiany klimatyczne) i społecznych (międzypaństwowe konflikty zbrojne, wojny domowe). Unia Europejska jako obszar relatywnego dobrobytu ekonomicznego oraz społeczno-politycznego spokoju staje przed wyzwaniami związanymi z procesami przyjęcia i adaptacji migrantów pochodzących z innych regionów świata. Doświadczenia związane z ostatnimi tzw. kryzysami migracyjnymi w Europie wskazują na konieczność rekonstrukcji zasad, procedur i praktyk działania na poziomie UE oraz krajów członkowskich.

W ramach tej sekcji chcielibyśmy poddać refleksji naukowej wyzwania, które wiążą się z narastającym napływem migrantów do UE. Dotyczą one trudnego zadania jakim jest wypracowanie wspólnej polityki migracyjnej Unii, obejmującej zarówno jej aspekt zewnętrzny jak i wewnętrzny. Przy tym musi ona uwzględniać odmienne migracyjne doświadczenia państw członkowskich, które sprawiają, że znajdują się one w kontekście napływu migrantów zewnętrznych w różnej sytuacji. Przed wyzwaniami stoją także wspomniane kraje członkowskie UE prowadzące zróżnicowane polityki migracyjne. Wreszcie przed rozwiązywaniem trudności związanych z procesami migracyjnymi stoją poszczególne społeczeństwa europejskie, regionalne i lokalne społeczności oraz organizacje, stowarzyszenia i fundacje tworzące społeczeństwo obywatelskie.

Zgłoszenia paneli i referatów powinny dotyczyć następującej problematyki:

  • Wyzwania dotyczące wspólnej polityki migracyjnej UE – w tym ew. koordynacji polityk migracyjnych krajów członkowskich (np. mechanizmy relokacyjne, zasada europejskiej solidarności) w przypadku procesów migracyjnych wykraczających poza możliwości sprawnego zarządzania przez pojedyncze kraje;
  • Wyzwania dla polityk migracyjnych krajów członkowskich w zakresie nasilających się migracji o charakterze przymusowym (wojna w Ukrainie, ale też mobilność mieszkańców Afryki Subsaharyjskiej, krajów MENA, czy Wenezueli) oraz analiza efektywności polityk integracyjnych w krajach członkowskich;
  • Znaczenie trzeciego sektora w adaptacji i integracji migrantów oraz uchodźców – w tym współpraca międzyregionalna i międzynarodowa w ramach UE;
  • Rola środków unijnych w kreowaniu polityki integracyjnej imigrantów i uchodźców na poziomie lokalnym i regionalnym;
  • Związek między zewnętrznymi migracjami do UE a procesem integracji europejskiej (wpływ migracji na scenę polityczną w krajach członkowskich oraz na poparcie dla pogłębionej integracji i/lub poszerzenia ugrupowania).

dr hab. Joanna Dyduch, prof. UJ - joanna.dyduch@uj.edu.pl
dr Marcin Zubek - marcin.zubek@uj.edu.pl

Sąsiedztwo Unii Europejskiej obecnie charakteryzuje się narastającą niestabilnością, nieprzewidywalnością, narastającymi napięciami wśród regionalnych aktorów oraz atmosferą nieufności, sprzyjająca siłom politycznym promującym dyskursy etnonacjonalistyczne. Na całym świecie jesteśmy świadkami erozji niedoskonałego, ale wciąż funkcjonującego multilateralnego porządku międzynarodowego, w którym istotną rolę odgrywają ramy instytucjonalne i prawne Organizacji Narodów Zjednoczonych. W takich okolicznościach polityka zagraniczna i bezpieczeństwa UE jest kwestionowana przez rosnący populizm, kontestację multilateralizmu i deeuropeizację (w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym). Dlatego w tej sekcji chcielibyśmy dokonać krytycznej i zwięzłej analizy procesów wpływających na międzynarodową wiarygodność i skuteczność UE. Identyfikując je i badając, chcemy lepiej zrozumieć czynniki i mechanizmy kształtujące unijną wizję tego, jak przyczynić się do demokratycznego (lub demokratyzującego) ładu światowego. 

Zgłoszenia paneli i referatów powinny dotyczyć następującej problematyki:

  • Mapowanie nowych podejść stosowanych przez UE w celu utrzymania lub ożywienia jej zdolności do stanowienia zasad w jej bliskim sąsiedztwie i na całym świecie.  
  • Równoważenie wpływu regionalnych i globalnych kontestatorów (np. Chin, Rosji) wartości, którymi kieruje się UE w swoich działaniach zewnętrznych.  
  • Legitymizacja i delegitymizacja UE w jej najbliższym sąsiedztwie i rola jaką w tym procesie odgrywają specyficznie skonstruowane emocje. 
  • Sposoby w jakie UE może kształtować nowe podejście do zarządzania globalnego w różnych dziedzinach (energetyka, środowisko, cyfryzacja, transport, infrastruktura), aby stworzyć model zarządzania, który umożliwiłby zrównoważoną redystrybucję kosztów i czerpanie korzyści z wielostronnej współpracy, a jednocześnie zapewnił ochronę przed podważającymi pozycję UE strategiami jej globalnych przeciwników.  

dr hab. Joanna Sondel Cedarmas, prof. UJ - joanna.sondel-cedarmas@uj.edu.pl
dr Natasza Styczyńska - natasza.styczynska@uj.edu.pl

Sekcja będzie miał na celu analizę porównawczą działalności europejskich partii i ruchów skrajnie prawicowych i populistycznych w odniesieniu do idei zjednoczonej Europy oraz przyszłości Wspólnoty. Zasadniczym celem będzie porównanie wizji Europy ugrupowań konserwatywno-suwerenistycznych, przedstawiających się jako eurorealistyczne z reprezentującymi twardy eurosceptycyzm partiami narodowo-populistycznymi.

 

W szczególności przedmiotem rozważań w sekcji będą następujące kwestie:

  • Charakterystyka skrajnej prawicy i ruchów populistycznych w Europie, czym się wyróżniają, czy Euroscpetycyzm jest elementem spajającym? Populistyczna prawica u władzy a rozwój iliberalnych demokracji.
  • Czy europejska prawica jest podzielona na linii Wschód-Zachód (np. kwestia wojny w Ukrainie, imigracji, kwestie światopoglądowe )?
  • Skrajna prawica w PE: Jakie są wspólne punkty programowe w różnorodnym środowisku europejskiej prawicy? Czy jest to jedynie program negatywny opierający się na krytyce federalizmu europejskiego i aktualnych polityk UE? Czy skrajna i radykalna prawica współpracuje w PE (frakcje) oraz na poziomie ponadnarodowym ?
  • Platforma ideologiczna ruchów/partii skrajnie prawicowych i populistycznych: Jaką rolę w programach w/w partii odgrywa kwestia obrony tożsamości narodowych, tradycyjnych wartości i obrony suwerenności państw narodowych? Kogo reprezentują populiści ( kim jest "lud", a kim "skorumpowane elity") i do jakich zmian dążą?
  • Reforma UE (CoF): Czy ugrupowania narodowo-populistyczne podzielają projekt reformy UE lansowany przez partie konserwatywno-suwerenistyczne? Które polityki i działania UE są kontestowane, a które postrzegane jako pożądane.

prof. dr hab. Janusz Węc - janusz.wec@uj.edu.pl

W ostatnich dwunastu latach Unia Europejska znalazła się na historycznym zakręcie z powodu kumulacji kilku kryzysów. Mogą one nawet uruchomić proces jej dezintegracji. Są to m.in.: kryzys zadłużeniowy strefy euro (2010-2018), kryzys migracyjny (2015-2016 i ponownie od 2021 r.), kryzys geopolityczny spowodowany agresją Rosji na Ukrainę (od 2022 r.), a także kryzys energetyczny (od 2022 r.). Podstawowa hipoteza badawcza naszej sekcji opiera się na założeniu, że Unii Europejskiej nie grozi rozpad, lecz raczej jeszcze mocniejszy niż dotąd podział na Unię dwóch lub nawet kilku prędkości integracyjnych. Jednak aby przezwyciężyć wspomniane kryzysy, Unia rozpoczęła w ostatnich kilkunastu lub kilku latach istotne reformy ustrojowe. Celem sekcji będzie przedstawienie ich osiągnięć i niepowodzeń oraz scenariuszy przezwyciężenia wspomnianych kryzysów.

Zachęcamy do przesyłania prezentacji i paneli, które włączą się do debaty na temat następujących reform mających obecnie największe znaczenie dla Unii Europejskiej:

  • reformy ustrojowej Unii Europejskiej (2010-2023);
  • reformy polityki imigracyjnej, kontroli granic zewnętrznych oraz polityki azylowej UE (2015-2023);
  • reformy wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE (2016-2023);
  • reformy polityki energetycznej i klimatycznej UE (2019-2023).

dr hab. Jacek Kołodziej, prof. UJ - jacek.kolodziej@uj.edu.pl

Kluczowym zagadnieniem integracji społeczeństw Europy oraz funkcjonowania Unii Europejskiej w przyszłości jest rzeczywiste oparcie procesów integracyjnych na wspólnym katalogu wartości. Art. 2 traktatu lizbońskiego oraz Karta Praw Podstawowych wskazują te wartości: godność człowieka, wolność, demokrację, równość, rządy prawa oraz prawa człowieka. Traktatowym zadaniem Unii jest promocja tych wartości, zarówno wśród państw / społeczeństw członkowskich, jak i poza jej granicami – w ramach szczytnych i ambitnych celów, takich jak wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość, w dążeniu do pokoju i zrównoważonego rozwoju oraz solidarności i wzajemnego szacunku między ludźmi, wolnego i uczciwego handlu, w świecie pozbawionym ubóstwa.

Panel ma charakter interdyscyplinarny. Jego celem jest umożliwienie wymiany opinii i naukowych refleksji na temat szerokorozumianych wartości europejskich: ich katalogu, znaczenia, konstruowania i funkcjonowania zarówno w praktyce instytucjonalnej Unii Europejskiej, jak i w szerszym, społeczno-kulturowym kontekście integracji społeczeństw Europy. Do udziału w panelu zapraszamy politologów, badaczy stosunków międzynarodowych, filozofów, socjologów, antropologów kultury, medioznawców, językoznawców oraz europeistów reprezentujących inne dyscypliny nauk społecznych i humanistycznych, prowadzących badania w zakresie wartości i wartości europejskich.

Przykładowe obszary tematyczne wystąpień (w języku polskim i angielskim):

  • pojęcie wartości europejskich, jego rozumienie, stosowalność i przydatność
  • aksjologia integracji europejskiej
  • wartości traktatowe Unii Europejskiej: od teorii do praktyki
  • wartości w teorii i praktyce prawnej
  • wybrana wartość w kontekście Europy i europeizacji
  • wartości w kontekście integracji i dezintegracji Unii Europejskiej
  • wartości konstytucyjne jako wartości europejskie
  • normatywna władza Unii Europejskiej: perspektywa wewnętrzna i zewnętrzna
  • społeczny odbiór „wartości zadanych Europie”: problem kulturowego oporu
  • wartości europejskie a wartości Zachodu i wartości uniwersalne 
  • wartości kultur narodowych w Europie i na świecie
  • wartości kultur słowiańskich 
  • dyskursy / narracje o Europie wartości i o wartości Europy
  • językowe i medialne konstrukcje wartości europejskich
  • badania wartości w kontekście Europy i europeizacji